روزنامه کیهان روز سه شنبه 22 آبان ماه
یادداشت روز
وام دار یا...؟!
تا انتخابات هشتم مجلس شورای اسلامی چند ماهی بیشتر نمانده است و طبعاً هر چه رو به جلو حرکت می کنیم عرصه فعالیتهای انتخاباتی احزاب و گروههای سیاسی داغ تر می شود. برگزاری همایش و کنگره ترتیب دادن مصاحبه با سران احزاب واکنش هایی که معمولاً از سوی سخنگوی احزاب در مورد موضوعات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خصوصاً سیاسی صورت می پذیرد. فعال کردن بخشهای استانی احزاب و نهایتاً رایزنی بحث و گمانه زنی هایی که راجع به سرلیستها اتفاق می افتد همگی حکایت از رونق فعالیتهای حزبی در این روزها دارد. طبق آمارهای اعلام شده تاکنون 260 حزب در قالب احزاب، جمعیتها، کانونها، مجامع و تشکل ها از کمیسیون ماده 10 احزاب پروانه فعالیت گرفته اند که بنابر اعلام منابع رسمی 60 درصد احزاب ثبت شده و دارای پرونده فعالیت در عرصه سیاسی کشور فعال می باشند.
اندیشمندانی چون موریس دوورژه جامعه شناس فرانسوی حزب سیاسی را چرخ دنده ماشین دموکراسی می داند و بر همین مبنا معتقد است که نمی توان در یک جامعه از دموکراسی سخن به میان آورد ولی به احزاب، تشکل ها و سایر نهادهای مدنی توجه نداشت. در اصول قانون اساسی کشور ما نیز که بر مبنای مردم سالاری تدوین یافته کما اینکه مقام معظم رهبری فرمودند:«کارآمدی این نظام در زمینه تحکیم مردم سالاری بود و توانست آن را جا بیندازد.» موجودیت احزاب و جمعیتها به شرط آن که اصول استقلال، آزادی، وحدت ملی و موازین و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند پذیرفته شده است. در چنین شرایطی آنچه که بایستی برای یک حزب از اهمیت درجه اول برخوردار باشد منافع و مصالح ملی و ترجیح آن بر مسایل حزبی است. اگر احزاب را سازمان اصلی در عرصه پیکار سیاسی بدانیم اولویت در رقابت با سایر احزاب بایستی اراده مردم و منافع کشور باشد.
وقتی که پای بحث از احزاب و گروههای سیاسی و نقش آنان در تحولات کشور به میان می آید شاید آنچه تاکنون در محاق غفلت قرار گرفته و یا حداکثر از کنار آن با سادگی عبور کرده ایم جایگاه احزاب نزد افکار عمومی و یا به عبارت دیگر میزان اعتقاد و باور مردم نسبت به حزب و تشکل های حزبی است. حقیقت آن است که مردم ما در طول سالهای اخیر آنچنان به بلوغ سیاسی رسیده اند که به نوعی احزاب را پشت سر گذاشته و در بسیاری از موارد خودشان صاحب تحلیل و در مواقعی که سرنوشت انقلاب و انتخابات در کشور رقم خورده است صاحب تصمیم شده اند. آنچه در تمامی انتخابات نظام جمهوری اسلامی تاکنون مشاهده شده آن است که تفکرات حزبی و گروهی هیچ گاه سوار بر عقیده .و گزینش مردم نشده و آنچه که بر افکار عمومی تاثیرگذار بوده شخصیت افراد و کارنامه آنان در نظام بوده است. شاید انتخاب احمدی نژاد گواه صادقی بر این مدعا باشد چرا که آنچه در پیروزی وی دخیل بود چیزی بالاتر و جدای از گرایشهای حزبی و گروهی بود.
یک گام فراتر برویم. بسیاری اعتقاد دارند که فعالیتهای احزاب در کشورمان به معنای واقعی حزبی نیست. دلایلی هم در این رابطه دارند، از جمله آنکه اولاً فعالیتهای حزبی متکی به افراد و نهایتاً گروههای خاص است تا مردم.
ثانیاً احزاب در ایران برای تدوین سیاستها و خط مشی خود در تعامل نزدیک با مردم نیستند و مردم را دنباله رو اهداف خود می خواهند و نه لزوماً اهدافی که خواسته های مردم را تامین کند و آخر آنکه فعالیتهای حزبی در ایران مقطعی است و بیشتر در زمان انتخابات بروز می کند و در سایر مواقع به مردم خیلی کار ندارند.
در واقع اولین ویژگی یک حزب که نقش حمایتی آن از مردم و مطالبات عمومی در راستای آرمانهای انقلاب و نظام است عملاً در رتبه پایین برنامه های برخی از احزاب قرار می گیرد. این گروههای سیاسی پیش از آنکه خود را وام دار مردم بدانند و به قدرت به مثابه جایگاهی برای خدمت رسانی نگاه کنند خود را والی مردم و کسی که حق دارد به جای آنان تصمیم گیری نماید به حساب می آورند.
از سوی دیگر مهمترین نقش احزاب ایجاد تعادل و ثبات سیاسی است که متاسفانه طی چند سال اخیر نه تنها این امر محقق نشده بلکه برخی از احزاب باعث هرج و مرج سیاسی مانع تراشی و تخریب وجهه دستگاههای حکومتی نیز شده اند. برجسته سازی نقاط ضعف و اشکالاتی که در قوای حاکمه کشور –خصوصاً قوه اجرایی- وجود دارد و عدم طرح موفقیتهایی که حاصل می شود باعث ترویج نوعی درگیردی بین آحاد مردم می گردد. وقتی عضو مرکزی یکی از احزاب می گوید که حتی یک نقطه مثبت در کارنامه دولت نمی بیند و دیگری به طعنه منکر وجود رییس جمهور می شود! و صدها مصداق دیگر که بیانش چیزی جز تلخکامی در پی ندارد آیا حاصل آن جز القاء یاس و دلسردی بین مردم است؟
انکار نمی کنیم که یکی از کارکردهای ویژه احزاب تجمیع و انعکاس مطالبات مشروع و قانونی مردم به نظام سیاسی و دولت است اما تخریب و تضعیف نهاد مردمی دولت آن هم به نام مردم و از سوی احزابی که یکسره سنگ همین مردم را به سینه می زنند، آیا نامش پیگیری مطالبات مردمی است؟ مردم با تکیه بر بلوغ و شعور سیاسی که به برکت سالهای پس از انقلاب یافته اند و متاسفانه کراراً از سوی مدعیان مشارکت و اعتماد همین مردم نادیده گرفته شده است به خوبی می دانند که انگیزه اصلی این قبیل انتقادات و سیاه نمایی ها چیزی جز ابراز ناخواسته تشنگی قدرت و آرزوی دستیابی به منابع و مسندهای امور نیست. اگر احزاب خواهان آن هستند که بر عملکرد دولت نظارت داشته باشند نبایستی این مهم را به مچ گیری و تخریب تنزل دهند.
روز به روز به انتخابات مجلس نزدیک تر می شویم و انتظار می رود رفتارهای انتخاباتی احزاب نه جنگی برای بقای قدرت بلکه رقابتی بای خدمت بیشتر به مردم که ولی نعمت انقلاب و کشورند باشد. متاسفانه همواره در ایام نزدیک به انتخابات حوادثی از سوی برخی از احزاب –و شاید بتوان گفت باندهای سیاسی- رخ می دهد که شیرینیهای مشارکت مردم در سرنوشت خود را اندکی به تلخی می کشاند و آن هم استفاده از حربه های مختلف برای تضعیف و تخریب حزب و جناح رقیب است.
احزاب و گروههای سیاسی باید بدانند مردم ما خواهان عدالت اجتماعی، تامین رفاه همگانی، توسعه اقتصادی و صنعتی مبتنی بر مبانی اسلامی و برنامه های دانایی محور هستند.
احزاب و گروهها نیاز به استفاده از تجربه گذشتگان دارند و باید به این نکته توجه کنند که در شرایطی قادر خواهند بود اعتماد مردم را حاصل نمایند که خدمتگذار و تضمین کننده مطالبات حقیقی مردم بوده و خود را از دایره شعار و شعار زدگی بیرون آورند. برخی از فعالیتهای انتخاباتی احزاب به جای اینکه در راستای اهداف اسلام و نظام باشد بیش از هر چیز دل دشمن را شاد می کند. بدون تردید رعایت توصیه مقام معظم رهبری می تواند از هر حیث راهگشا باشد. معظم له می فرمایند:«من خواهش می کنم همیشه، در همه دورانها، انتخابات را وسیله ای قرار بدهید برای قوت ملی برای افزایش اقتدار ملی نه برای تضعیف نظام و تضعیف آبروی ملت. جنجالهایی که بعضاً از طرف بعضی از احزاب و گروهها و جریانهای سیاسی و جناحهای مختلف، گرایشهای مختلف، با شوق و ذوق و علاقمندی همه عواملشان را بسیج کنند و انتخابات را به عنوان یک هدف عالی، هدف خوب، هدف شیرین مورد توجه قرار بدهند و به دعوا و جنجال و اهانت و پنجه به روی هم کشیدن، قضایا را نکشانند. انتخابات را وسیله ای بکنید برای اینکه دشمنان را ناامید بکنید.»
حمید امیدی
